Jak się diagnozuje depresję? Kryteria diagnostyczne według ICD-10 i diagnoza różnicowa.

11 października 2020

Termin depresja używany jest w codziennym języku do nazywania wielu do­świadczeń, poczynając od ledwie zauważalnego i przejściowego pogorszenia nastroju, aż do zaburzeń niezwykle głębokich, a nawet zagrażających życiu.

Według klasyfikacji ICD-10, aby stwierdzić występowanie epizodu depresyjnego, muszą występować przez co najmniej dwa tygodnie przynajmniej dwa z trzech poniższych objawów:

• obniżenie nastroju (nie podlegający wpływowi wydarzeń zewnętrznym)
• utrata zainteresowań i zdolności do radowania się, z czynności, które wcześniej sprawiały radość
• zmniejszenie energii prowadzące do wzmożonej męczliwości i zmniejszenia aktywności

oraz dwa lub więcej spośród następujących objawów:

• osłabienie koncentracji i uwagi
• niska samoocena i mała wiara w siebie
• poczucie winy i małej wartości
• pesymistyczne, czarne widzenie przyszłości
• nawracające myśli o śmierci i samobójstwie
• zaburzenia snu
• zmniejszony apetyt.
  
  Całościowej diagnostyki depresji dokonuje  lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, jak również specjalista psychiatra. W psychiatrii jedną z najważniejszych metod diagnostycznych jest prawidłowo zebrany wywiad od pacjenta i jego rodziny, a także obserwacja pacjenta. Jeśli zauważasz u siebie lub u bliskiej Ci osoby oznaki, które mogą wskazywać na depresję, to zapraszam do  wstępnego rozpoznania w gabinecie psychoterapii w Gorzowie Wielkopolskim (https://patrycjasobczynska.pl/oferta/). W diagnostyce depresji wykorzystuję różne skale diagnostyczne, m.in.:

• inwentarz depresji Becka,
• skala depresji Hamiltona
• skala Montgomery-Asberg.

Jednak samo badanie skalami, bez pełnego badania psychiatrycznego nie przesądza o rozpoznaniu. Powyższe skale mogą stanowić jedynie uzupełnienie diagnostyki, jak również służą do oceny stopnia nasilenia choroby i obserwowania przebiegu nasilenia/obniżenia objawów w procesie psychoterapii.

Diagnoza różnicowa depresji
 
Nie można jednak zapominać o tym, że objawy depresji mogą występować w różnych chorobach somatycznych, na które trzeba zwrócić szczególną uwagę w procesie diagnozy:

• choroby układu hormonalnego: choroba Addisona, choroba Cushinga, nadczynność i niedoczynność tarczycy, hiperaldosteronizm, stan poporodowy, wahania hormonalne związane z miesiączką i antykoncepcją hormonalną,

• choroby zakaźne i zapalne: zespół nabytego niedoboru odporności, mononukleoza, gruźlica, zapalenia płuc, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy, zapalenie tętnic skroniowych,

• choroby układu nerwowego: nowotwory, urazy, guzy, choroby naczyniowe mózgu, neuroinfekcje, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, choroba Huntingtona, choroba Wilsona, migrena, padaczka, stwardnienie rozsiane, narkolepsja, kiła układu nerwowego, zespół obturacyjnego bezdechu sennego, postępujące porażenie nadjądrowe,

• niedobory witaminowe: witamina D, C, kwas foliowy, niacyna, tiamina, kobalamina,

• pozostałe choroby: choroby nerek, mocznica, zespół Klinefeltera.

Dlatego podczas diagnostyki należy je wykluczyć.

Źródło:

1. Święcicki Ł. Ramowy program zapobiegania depresji. Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 2011.
2. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Klasyfikacja Zaburzeń Psychicznych i Zaburzeń zachowania w ICD-10. Badawcze kryteria diagnostyczne. Instytut Psychiatrii I Neurologii. Warszawa 1998.
3. Pużyński S. Depresje i zaburzenia afektywne. PZWL. Warszawa 2008.