Czym jest lęk i jak go rozpoznać?

7 marca 2021

Szacuje się, że na zaburzenia lękowe cierpi ponad 2,5 mln Polaków.
Lęk możemy zdefiniować jako stan emocjonalny, który związany jest z przewidywaniem nadchodzącego niebezpieczeństwa. Objawia się jako niepokój, obawa, uczucie napięcia, skrępowanie.
Potocznie lęk jest często mylony ze strachem. Jednak te dwa pojęcia dość znacząco się różnią. Więcej TUTAJ.

Stanom lękowym najczęściej towarzyszą objawy somatyczne, tj.:

• pocenie się
• drżenie mięśni
• kołatanie serca
• bóle głowy
• napięcie karku
• przyspieszony oddech i in.

Najbardziej jesteśmy narażeni na zaburzenia lękowe z młodym wieku, najczęściej mając 20-35 lat, ponieważ w tym okresie uczymy się tzw. strategii radzenia sobie z emocjami i wypracowujemy przekonania dotyczące świata.

W niniejszym poście nie będę skupiać uwagi na rodzajach zaburzeń lękowych, ale chciałabym w sposób szczególny unaocznić ich wspólny mianownik, czyli to co ich łączy:

• poczucie zmartwienia i niepokoju przez większość czasu, które jest obawą przed samym wystąpieniem nieopanowanego strachu
• trudność w uspokojeniu się, po pojawieniu się emocji lęku
• poczucie przytłoczenia lub przerażenia przez nagłe uczucie paniki/niepokoju
• doświadczanie pojawiających myśli dotyczących uczucia lęku
• objawy somatyczne, i in.

Według badań najskuteczniejszą formą terapii zaburzeń lękowych jest psychoterapia w nurcie poznawczo-behawioralnym (CBT), którą świadczę w gabinecie w Gorzowie Wielkopolskim. Podczas takiej terapii pacjent uczy się dostrzegać wzorce swojego myślenia i zachowania, które predysponują go do odczuwania lęku. Jeżeli wzorce te zostały rozpoznane, pacjent może świadomie dokonać ich zmiany na takie, które redukują lęk i wzmacniają umiejętności radzenia sobie z nim. Podczas terapii CBT pacjent pracuje nad zmianą sposobu myślenia na bardziej realistyczne i skupione na rozwiązywaniu problemów.

Często pomocne i niezwykle skuteczne są sytuacje, w których pacjent stopniowo eksponuje się na źródło lęku. Są to techniki tzw. desensytyzacji. Wspomagająco stosuje się również farmakoterapię, jako strategię pomocową w procesie psychoterapii.

Osobiście w procesie terapii zachęcam pacjentów do zapisywania swoich myśli, emocji, zachowań w różnych sytuacjach życiowych, aby przyjrzeć się temu jakie mamy schematy życia codziennego, które mogą nas prowadzić do lęku, aby później je w kolejnych krokach eliminować.

Na zakończenie chciałabym przytoczyć krótki cytat dr Regine Galanti, który będzie dopełnieniem tego wpisu:

„Lęk zawsze ma jakieś wyzwalacze. Dobrym sposobem na rozpoznanie własnych jest zadanie sobie prostego pytania: „Co się stało zanim poczułem lęk?”. Wyzwalaczami nie muszą być konkretne wydarzenia (choć mogą). Mogą to być też myśli, doznania fizyczne czy zachowania. Spiralę może uruchomić każdy z tych elementów. Dobra wiadomość jest taka, że w kontrolowaniu lęku może pomóc zmiana dowolnego ogniwa cyklu. Jesteśmy często tak skupieni na tym, jak źle się czujemy, że trudno jest nam uwierzyć kiedy uruchomił się lęk. Niczym zbierający dane naukowiec, spróbuj dostrzec, o czym myślisz i co czujesz w danym momencie, a uzyskasz ważne wskazówki, co do tego, jakie umiejętności warto wykorzystać. Nazywam to budowaniem świadomości lub uważności. ”